Evo ti ga Ras

Prema rezultatima ankete "Večernjih novosti" iz 2000. godine, visoko 12. mesto na listi najboljih srpskih glumica zauzima EVA RAS. Ispred nje su svima poznate pozorišne, filmske i televizijske vedete iz druge polovine XX veka (1. Mira Stupica, 2. Milena Dravić, 3. Olivera Marković, 4. Radmila Savićević, 5. Mira Banjac, 6. Ružica Sokić itd.), no diskutabilno je da li je ovde reč o "najboljim" ili ipak samo o najpopularnijim dramskim umetnicama (izvesno preklapanje je moguće, ali ne i obavezno). Kada bismo, pak, kao kriterijum odabrali spominjanje u ukrštenicama, neprikosnoveno prvo mesto bi bez sumnje pripalo gospođi Ras. Tu anketa čak nije ni potrebna: kao autor garantujem da joj nema ravne po enigmatskoj slavi, a njena jedina prava konkurentkinja se zove, jašta,  Ita Rina.

Eva Ras je rođena prvog dana ratne 1941. godine u Subotici. Po nacionalnosti je mađarska Jevrejka, a jedna od najfantastičnijih činjenica iz njene biografije glasi da do 1959. godine nije znala ni reč srpskog! Najpre je biflala uloge i zvučala kao Bata Živojinović u filmu "Tajna manastirske rakije", a onda je naš jezik savladala taman toliko da sve dežurne uloge Mađarica u našoj kinematografiji postanu njene. Zanimljivo je da se od 1972. godine predstavlja i kao književnica, a piše isključivo na srpskom jeziku! Zapravo, Eva je postala srpska umetnica u pravom smislu reči čim se sentimentalno vezala za slikara Radomira Stevića zvanog Ras, koji joj je pozajmio svoj nadimak, verovatno ne sluteći da jednoga dana većina ljudi neće znati za originalnog nosioca, a da će uz Evino ime to "prezime" postati legendarno.

Eva Ras je, dakle, pseudonim. Spontan ili perfidno odabran, potpuno je svejedno - tek nije štetno znati da se ova glumica, književnica i slikarka zove EVA MARIJA. Po majci se preziva BALAŠA (ne Balaš!), po ocu VAGNER, a po Rasu STEVIĆ. 

Najznačajnije i najkrupnije uloge je ostvarila u prvoj dekadi karijere, a ubedljivo najupečatljivija je njena Izabela u crnotalasnom filmu Dušana Makavejeva "Ljubavni slučaj ili tragedija službenice PTT - a" iz 1967. godine, u kojem je vulgarni efekat golotinje duhovito eskiviran uz pomoć crne mačke na goloj zadnjici, te je uz sve umetničke i socijalne implikacije, taj film imao i notu sofisticirane erotike. Sedamdesetih godina je često igrala i u mađarskim filmovima, osamdesetih je već postala epizodistkinja, a tokom devedesetih smo je gledali u serijama Siniše Pavića. I kasnije je bila vrlo prisutna na malim ekranima, a u novije vreme privlači pažnju ekscentričnim ponašanjem, skandaloznim izjavama i nesvakidašnjim istupima. Sprega njene tragične životne priče, nekonvencionalnosti i glagoljivosti koja leluja između visprenosti i neumesnosti je vrlo inspirativna našim medijima, pa je Eva Ras i danas, u 75. godini života, vrlo aktuelna javna ličnost. 

Enigmatski najupotrebljiviji naslovi iz Evine karijere su:  BEŠTIJE (film Živka Nikolića), ŽARKI (film Đorđa Kadijevića), PUT NA JUG (film koji je režirao Argentinac Huan Bautista Stanjaro), romani SIVA ŽENA, SA EVOM U RAJ, PETLA NA PANJ, zbirka priča U ARENI, kao i slike DRUGOGA DANA i SVETLOSTI SEVERA. Pamti se i njena uloga Miloradove cimerke u TV seriji "Ljubav na seoski način", a teško se može naći adekvatniji opis za pojam ROZIKA. Zapravo, mađarski nadimci se obično grade uz pomoć sufiksa - KA (ili - IKA), pa je vrlo verovatno da se i Evi na mađarskom govornom području tepa EVIKA, a ako bi se našao kakav dokaz za tu pretpostavku, slavna i neizbežna EVITA Peron bi dobila dostojnu alternaciju (uzgred, i EVICA se može opisati vrlo sugestivno, kao: "Femina kći", jer za "Pokondirenu tikvu" zacelo svi znaju).

Ličnosti sa šestoslovnim imenima tog tipa (dakle, 3 + 3, sa samoglasnikom na prvoj i S na šestoj poziciji) nema mnogo, a neke od njih su: ATI SOS, slovenački džez muzičar i kompozitor, ANA LOS, nemačka glumica i pevačica, ENI ROS, škotska džez pevačica i glumica, OTO RIS, raniji baletan Srpskog narodnog pozorišta, ali je Eva Ras, kao notorna i još uvek aktivna javna ličnost sa našeg podneblja, najomiljeniji i najviđeniji posetilac ukrštenih reči. I sama kaže da je, sudeći po enigmatici, ona najveća domaća zvezda, a nema sumnje da je svesna okolnosti koje su dovele do besomučne enigmatske eksploatacije njenog imena. Sve u svemu, kakav god stav imali prema njoj, kako god doživljavali njenu pojavu, glumu, nastupe, gledano iz autorskog ugla - Eva Ras je svojevrstan i dragocen enigmatski fenomen, i da je nema - hitno bi je trebalo izmisliti.