Dva rkaća, tri Pecije

U Vukovom rječniku, reč RKAĆ nije prevedena na nemački, niti na latinski, a protumačena je kao izraz kojim kršćani u Dalmaciji zovu hrišćane. RMS nas sa rkaća upućuje na varijantu HRKAĆ, a opis (bez referenci) glasi: nar. pogrdni naziv za pravoslavne u Dalmaciji i Bosni. Uz to, navedeni su oblici RKAČ i HRKAČ. U Hrvatskoj enciklopediji se spominju još dva oblika: ARKAĆ i ARKA, varijante sa početnim H su izostavljene, a ponuđeno je značenje: etnik i etnički nadimak za srpsko stanovništvo u dijelovima sjeverne i srednje Dalmacije, potvrđen u navedenim oblicima od XVII stoljeća. (...) Naziv može, ali i ne mora, biti podrugljiv. (...) Mišljenja o značenju naziva Rkać nisu jedinstvena, a prevladava ono da je izveden od imena Grk kako bi se označili pripadnici »grkoistočne« vjere.

P. P. Pecija, hrvatski književnik

Ovaj interesantan četvoroslov je iz nekog razloga prisutniji u križaljkama nego u ukrštenicama, a najčešće se opisuje kao drama Petra Petrovića - Pecije (1877 - 1955). Sam autor je svoje delo u zaglavlju označio kao dramu iz narodnog ličkog života (inače, rođen je u Otočcu).

Hrvatski književnik Ivan Aralica (rođen 1930), u memoarskom romanu Život nastanjen sjenama (2009), seća se školskih dana kada je kao član dramske sekcije iz Knina putovao u Split, te piše: "... u kupeu drugog razreda, od nekog finog gospodina,  Pokrajac  se  zvao,  koji  je  među  kninskim amaterima  uživao  ugled  najvećeg  amatera,  saznao sam da postoji pisac dramskih tekstova imenom Pecija Petrović, da je napisao više zgodnih šaljivih komada, a da mu je od svih njih najbolji Rkać. (...) Slušao  sam  Pokrajca  i  odlučio  doći  do  primjerka Rkaća i pročitati ga. Ma sam se, usporedo s tom odlukom, čudio tom Peciji Petroviću! Rkać i Bunjevac u našem su kraju posprdna imena. Kad pravoslavac želi nešto ružno reći o katoliku, zove ga Bunjevcem; a kad katolik  ne  želi  ništa  lijepo  kazati  o  pravoslavcu,  zove ga  Rkaćem. Međutim, ovaj Pecija čini se da to ne zna, pa, iako je sam pravoslavac, svoje Rkaće naziva pogrdnim imenom i time se ponosi. Neka mu bude! Neka i meni bude dopušteno da se tome čudim!"

Pored tog Pecije koji je, valjda zahvaljujući Rkaću, i danas poznat (uzgred, još jedan naslov iz njegovoga dramskog opusa je enigmatski neodoljiv: ĆAKO), postojao je još jedan sa istim imenom, prezimenom, nadimkom i zanimanjem! Taj drugi je, doduše, skoro sasvim zaboravljen, kao i većina beogradskih kulturnih radnika iz međuratnog perioda, a na ovom blogu je već spomenut u tekstu o troslovu BLO. 

P. P. Pecija, srpski književnik i glumac

Naime, jedan od najznačajnijih pozorišnih ljudi tridesetih godina prošlog veka bio je Petar S. Petrović - Pecija (1899 - 1952). Potiče iz Lađevca kod Okučana, završio je glumačku školu u Zagrebu (u klasi Branka Gavele i Tita Strocija), igrao u Sarajevu i Skoplju, a onda je krajem dvadesetih dospeo u prestoničko Narodno pozorište. Tu je počeo da piše drame, da dramatizuje tuđe tekstove i režira predstave,  i uskoro postao vrlo popularan. Pisao je komedije (Mis Beograd, Sve po planu), istorijske drame (Carica Milica, Olivera, Joasaf), tragedije (Mladi kralj ili Dušan, mladi kralj), komade za decu (Družina Mike Miša),  romane (Rođa, Mladi kurjak), pripovetke (zbirka Godinu dana) itd.

P. P. Pecija, hajduk

Ko je i zašto mlađem Petru Petroviću prikačio nadimak koji je nosio njegov stariji kolega, imenjak i prezimenjak - nije poznato. Tek, izgleda da se - za razliku od autora Rkaća - mlađi Pecija zvanično nije tako potpisivao, već samo kao Petar S. (Stevana) Petrović. 

Ono što je naročito zanimljivo u ovoj priči je podatak da, zapravo, nijedan od njih dvojice nije bio originalni Pecija:  prvi Petar Petrović (po ocu Petru) Popović - Pecija (1826 - 1875) bio je srpski vojvoda iz Bosne, hajdučki harambaša, učesnik svih mogućih ustanaka protiv Osmanlija i organizator tzv. Pecijine bune iz 1853. godine.